Tatlı Bir Tehdit
Türkiye’nin ilk ve tek, haftalık sağlık bülteni “Pazartesiye Giriş” 109. sayısı ile sizlerle.
Kasımın ilk haftasından kocaman merhaba. Bu hafta şu soruyu sorduk;
“Gerçekten iyi yaşamak ne demek?”
Sağlıklı beslenmek mi, teknolojiyi yakalamak mı, yoksa vicdanla karar verebilmek mi?
Bu bülteni okuduğunda canının çekeceği bir görsel göreceksin — ve evet cevabın bizim cevabımızla aynı ise, sana ısmarlayalım.
Ama unutmayın, bu hileli bir soru.
(Cevabınızı yorumlara yazabilirsiniz)
SAĞLIK GÜNDEMİ
Her Yıl 5 Milyon Gereksiz MR Çekiliyor
📅 2 Kasım 2025 | Türkiye
Türkiye’de her yıl yaklaşık 5 milyon manyetik rezonans (MR) çekiminin tıbben gereksiz olduğu ortaya çıktı. Milliyet’in haberine göre, gereksiz çekimler sadece hastaları radyasyona maruz bırakmakla kalmıyor; sağlık bütçesinde yılda 1 milyar TL’yi aşan bir israfa da neden oluyor.
Bir uzman şöyle diyor:
“Bazı hastalar, doktorun kendisini ‘ciddi’ aldığını anlamak için MR istiyor.”
Türkiye’de yılda 5 milyon gereksiz MR, her gün 13.700 kişinin sırf ‘içini rahatlatmak’ için tünelden geçtiği anlamına geliyor.
Bu tablo, sağlık iletişimiyle hasta beklentisini dengeleyemediğimizin göstergesi.
Gereksiz tetkik, hem tıbbi etik hem kaynak yönetimi açısından “görünmeyen bir hata zinciri.”
Uzaktan Muayenede 44 Bin 719 Kişi Hizmet Aldı
📅 31 Ekim 2025 | Türkiye
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, bir yıl içinde 44.719 kişi uzaktan muayene hizmetinden yararlandı. Uzaktan muayene, özellikle kırsal bölgelerde doktor erişimini artırsa da, hekimlerin uyarısı net:
“Ekrandan teşhis, yüz yüze temasın yerini tutmaz.”
Türkiye, Avrupa’da uzaktan muayeneye en hızlı uyum sağlayan ülkelerden biri. Ancak sistemin sürdürülebilirliği, hekim–hasta ilişkisinin güven temelli kalmasına bağlı.
Dijital sağlık altyapısının her yeniliği, “mahremiyet” testinden geçmeli.
125. Dönem DHY Kura Sonuçları Açıklandı
📅 30 Ekim 2025 | Ankara
Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı kura sonuçlarına göre, yüzlerce genç hekim Türkiye’nin dört bir yanına atanarak göreve başlıyor.
Bu dönem, özellikle doğu bölgelerindeki hekim açığını kapatmak açısından önemli bir adım olarak görülüyor.
Yeni mezunlar için sadece mesleğe adım değil, toplumsal sorumluluk sınavı da başlıyor.
Beyaz Önlük, Beyaz Vicdan
📅 31 Ekim 2025 | Antalya
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi’nde düzenlenen törende, Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu şu ifadeyi kullandı:
“Bugün burada beyaz önlük giyeceksiniz. O beyaz önlüğü hayatınız boyunca vicdanınız olarak düşünün.”
Beyaz önlük, sadece hijyen değil; vicdanın rengi.
🚨 Türkiye Acil Tıpta İleri Seviyede
📅 29 Ekim 2025 | Türkiye
Acil tıp uzmanlarının değerlendirmelerine göre Türkiye, uluslararası acil müdahale standartlarına en hızlı uyum sağlayan ülkeler arasında. Afet yönetimi, 112 altyapısı ve simülasyon eğitimleriyle sistem artık “reaktif” değil “proaktif” çalışıyor.
🧬 TEKNOLOJİ & BİLİM
🤖 Yapay Zekâ ile Aynı Gün Prostat Sonucu
📅 28 Ekim 2025 | İngiltere
NHS, prostat kanseri tanısında biyopsi örneklerini birkaç saat içinde değerlendiren yapay zekâ sistemini denemeye başladı. Bu sistem, hastaların sonuç için günlerce beklemesine gerek bırakmıyor.
Tatlı Bir Tehdit: Beyin Sağlığına Zarar Veren Gıdalar
📅 1 Kasım 2025 | ABD
Euronews Health’te yer alan habere göre, 10 yılı kapsayan bir gözlem çalışması sonunda beyin fonksiyonlarını en hızlı zayıflatan gıdalar tespit edildi.
Araştırma 70.000 yetişkin üzerinde yapıldı ve katılımcıların beslenme düzenleriyle hafıza, karar verme ve dikkat performansları uzun vadede karşılaştırıldı.
Bulgular:
Şekerli içecekler – günde bir kutu gazlı içecek içenlerde, bilişsel gerileme riski %25 arttı.
İşlenmiş et ürünleri (sosis, salam, sucuk) – yüksek oranda nitrit içeren besinler, beyin damarlarını daraltarak oksijen akışını zayıflatıyor.
Aşırı tuz tüketimi – günde 6 gramdan fazla tuz alan bireylerde, hipokampus hacminde küçülme gözlendi.
Trans yağlar (hazır atıştırmalıklar, paketli kekler) – sinir hücresi zarını zayıflatıyor, “iletişim hızını” düşürüyor.
Bilimsel Açıklama:
Araştırmacılar, özellikle yüksek fruktoz şurubu (HFCS) içeren gıdaların beyin hücrelerinin “enerji metabolizmasını” bozduğunu vurguluyor.
Dr. Laura Klein şöyle diyor:
“Beyin, kandaki şekeri yakıt olarak kullanır. Ancak fazlası, nöronları tıpkı fazla yakıt verilen bir motorda olduğu gibi ‘yanma verimsizliği’ne iter.”
Yani fazla şeker, sinir hücrelerinin içini bir tür “enerji sisi” ile kaplıyor.
Bu da yorgunluk, unutkanlık ve odaklanma bozukluğu olarak geri dönüyor.
Tersine Çevirmek Mümkün mü?
Evet. Çalışma, “beslenme detoksu” uygulayan kişilerin 8 hafta içinde hafıza testlerinde %15’e kadar performans artışı gösterdiğini ortaya koydu.
Beyin dostu besinler arasında yaban mersini, ceviz, ıspanak, somon, tam tahıllar ve zerdeçal öne çıkıyor.
Türkiye İçin Yorum:
Türkiye, kişi başı şekerli içecek tüketiminde Avrupa ortalamasının üzerinde.
Bu tablo, nörolojik hastalıkların (özellikle Alzheimer ve erken bilişsel bozulma) görülme yaşını düşürebilir.
Hastane diyet mutfakları ve toplum sağlığı merkezleri artık sadece “kalp dostu” değil, “beyin dostu menü” kavramını da dikkate almalı.
TÜSAP 43. Vizyon Toplantısı – Biyoteknoloji & Yeni Nesil Tedaviler
📅 1 Kasım 2025 | İstanbul
Doç. Dr. Şuayıp Birinci’nin paylaştığı bilgilere göre TÜSAP zirvesinde, biyoteknoloji, yapay zekâ ve yerli ilaç üretimi konuları masaya yatırıldı.
Türkiye’nin sağlıkta “üreten ülke” vizyonu, yerli kapasitenin güçlendirilmesiyle pekiştiriliyor.
🌍 KÜRESEL SAĞLIK
ABD’de Amputasyonlar %65 Arttı
📅 30 Ekim 2025 | Illinois, ABD
Northwestern Üniversitesi araştırmasına göre 2016–2023 arasında bacak ve ayak amputasyonları %65 arttı.
Rakamlar çarpıcı:
2016’da 3.700 olan yıllık amputasyon sayısı, 2023’te 6.100’ün üzerine çıktı.
Vakaların %70’i diyabetli bireylerde görüldü.
En büyük artış, 50 yaş altı erkeklerde ve düşük gelirli mahallelerde kaydedildi.
Araştırmacılar bu artışın nedenlerini şöyle sıralıyor:
Kronik hastalık yönetiminde takip eksikliği
Hastaların erken dönemde hekime başvurmaması
Yoksul bölgelerde ayak bakım kliniklerinin bulunmaması
Sağlık sigortası kapsamındaki eşitsizlikler
Dr. Philip Greenland çalışmada şöyle diyor:
“Amputasyon, bir diyabet hastasının kalp krizi geçirmesinden bile daha travmatik bir dönüm noktasıdır. Bu bir sağlık sistemi başarısızlığıdır.”
Türkiye için Yansıma:
Türkiye’de diyabetli birey sayısı 9 milyonu geçmiş durumda. Tüm diyabetli hastaların %15’inde ayak yarası geliştiği biliniyor. Bu oran, ABD ile benzer bir risk çizgisine işaret ediyor.
Amputasyon yalnızca bir cerrahi işlem değil, önlenebilir bir travma.
Bu nedenle her kayıp uzuv, aslında kaybedilmiş bir önleyici fırsat anlamına geliyor.
ETKİNLİK & AKADEMİ
11. Türk Tıp Dünyası Kurultayı
📅 24–26 Kasım 2025 | 📍 Ankara – Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi
TÜSEB’in duyurusuna göre, bu yıl 11’incisi düzenlenecek Türk Tıp Dünyası Kurultayı üç gün sürecek ve teması “Sağlıkta Bilim, İş Birliği ve Dijital Dönüşüm” olacak.
Etkinliğe;
Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu,
TÜSEB Başkanı Doç. Dr. Erhan Akdoğan,
Yurt içi ve yurt dışından bilim insanları ile sektör temsilcileri katılacak.
Bu yılın özel oturumlarında:
Yapay zekâ temelli tanı sistemleri,
Genetik ve biyoteknolojik tedaviler,
Klinik araştırmalarda Türkiye’nin konumu,
Sağlıkta verinin etik kullanımı başlıkları öne çıkacak.
Sağlıkta değişim, teknolojide değil tutumda başlar.
Sağlıcakla kalın.