Patlamış Mısır Beyni
Türkiye’nin ilk ve tek, haftalık sağlık bülteni “Pazartesiye Giriş” 114. sayısı ile sizlerle.
Başımıza icat çıkarın! Herkese merhaba. Sağlık Bakanlığı’mız bu hafta açıkça şunu söylüyor: Başımıza icat çıkaran, fikri ürüne dönüştüren bir Türkiye’ye doğru tam gaz ileri gidelim.
🇹🇷 SAĞLIK BAKANLIĞI | Mevzuat & Sistem
Yataklı Tedavi Kurumlarında Enfeksiyon Kontrolü Yeniden Şekillendi
Haber Tarihi: 18 Aralık 2025
Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği, hastanelerde enfeksiyonla mücadeleyi yalnızca bir kurul faaliyeti olmaktan çıkarıp süreç temelli ve ölçülebilir bir sistem haline getirmeyi hedefliyor.
Yeni düzenleme ile enfeksiyon kontrol komitelerinin yapısı güçlendirilirken, sürveyans faaliyetlerinin düzenli kayıt altına alınması ve raporlanması zorunlu hale getirildi.
Enfeksiyon kontrol hemşireliği kadrolarının artırılması ve komitelere idari destek sağlanması, sahadaki uygulamaların sürdürülebilirliğini artırmayı amaçlıyor. Yönetmelikte özellikle antibiyotik kullanım verileri ile enfeksiyon verilerinin birlikte değerlendirilmesine vurgu yapılıyor.
Bu yaklaşım, enfeksiyon kontrolünü kişisel çabadan çıkarıp kurumsal sorumluluk haline getiriyor. Artık “komite var” demek yeterli değil; komitenin ne ürettiği, neyi izlediği ve nasıl geri bildirim verdiği esas alınıyor.
Nükleer Tıp Hizmetlerinde Devir ve Sorumluluk Netleşti
Haber Tarihi: 16 Aralık 2025
Nükleer Tıp Hizmetleri Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, merkezlerin devir ve birleşme süreçleri daha açık kurallara bağlandı. Buna göre devir işlemleri, sözleşme imzalanmadan önce Bakanlık iznine tabi olacak.
Düzenlemenin en kritik yönü ise devralan tarafın, devreden merkezin geçmişten gelen uygunsuzluk ve eksikliklerinden de sorumlu tutulabilecek olması. Bu durum, nükleer tıp alanında faaliyet gösteren kurumlar için yalnızca teknik yeterliliğin değil, kurumsal uyumun ve geçmiş kayıtların da büyük önem taşıdığını gösteriyor.
Bu değişiklik, sağlık yatırımlarında “kağıt üstü devir” döneminin kapandığını, idari ve hukuki sorumluluğun net biçimde taşındığını ortaya koyuyor.
Bu başlıklarda süreç yönetimine ilişkin sorularınız var ise, sağlık kuruluşlarında tehlikeli madde güvenliği alanında danışmanlık hizmeti veren HTC Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı’na sorabilirsiniz.
🌍 KÜRESEL SAĞLIK GÜNDEMİ
H3N2 Alarmı: Grip Virüsü Endişe Verici Bir Değişim mi Geçiriyor?
Haber Tarihi: 20 Aralık 2025
Euronews’in aktardığına göre, bu kış dolaşımda olan Influenza A (H3N2) virüsünde bilim insanlarının dikkatini çeken genetik değişiklikler izleniyor. Özellikle “K alt kolu” olarak adlandırılan varyantın, daha önce oluşmuş bağışıklıktan kısmen kaçabildiği ve daha hızlı yayılabildiği ifade ediliyor.
Haberde altı çizilen önemli nokta şu: Bu değişiklik, virüsün daha ölümcül olduğu anlamına gelmiyor. Asıl endişe, kısa sürede çok sayıda kişinin hastalanmasıyla sağlık sistemleri üzerinde oluşabilecek yoğunluk baskısı. Acil servis başvurularının ve yatışların artması, özellikle kış aylarında sistem kapasitesini zorlayabiliyor.
Bu haber, grip gibi “alışıldık” bir hastalığın bile sağlık sistemleri için ciddi bir yönetim sınavına dönüşebildiğini gösteriyor.
🔬 BİLİM & ARAŞTIRMA
İştah Kontrolünün Ardındaki Gizli Ortak Ortaya Çıktı
Haber Tarihi: 21 Aralık 2025
Bilim insanları, iştah ve enerji dengesini düzenleyen mekanizmalara dair önemli bir detayı ortaya çıkardı. Araştırmaya göre, MC3R adı verilen ve iştah kontrolünde rol oynayan bir reseptör, sanıldığı gibi tek başına çalışmıyor. Bu reseptörün sağlıklı şekilde sinyal verebilmesi için MRAP2 adlı yardımcı bir proteinle birlikte hareket etmesi gerekiyor.
Çalışmada, MC3R ile MRAP2 arasındaki dengenin bozulmasının iştah kontrolünde sapmalara yol açabileceği gösterildi. Bu durum, bazı bireylerde kilo alımının yalnızca yaşam tarzı veya irade ile açıklanamayacağını, biyolojik altyapının da belirleyici olabileceğini ortaya koyuyor.
Bu bulgu, obezite tedavilerine bakış açısını değiştirebilecek nitelikte. Gelecekte geliştirilecek tedavilerin yalnızca tek bir hedefi değil, bu tür moleküler iş birliklerini dikkate alması gerekebileceği vurgulanıyor.
“Patlamış Mısır Beyni”: Dijital Çağın Zihinsel Yorgunluğu
Haber Tarihi: 18 Aralık 2025
“Patlamış mısır beyni” kavramı, modern dijital yaşamın zihin üzerindeki etkilerini anlatmak için kullanılan bir metafor. Sürekli bildirimler, kısa videolar ve hızlı içerik tüketimi beynin sürekli yeni uyaran aramasına yol açıyor.
Uzmanlar bu durumun, uzun süreli odaklanmayı zorlaştırdığını, zihinsel yorgunluğu artırdığını ve sabırsızlık hissini beslediğini belirtiyor. Çoklu görev alışkanlığının ise verimlilikten çok hata riskini artırdığı vurgulanıyor.
Bu kavram tıbbi bir tanı olmasa da, dikkat ve bilişsel yük konularının yalnızca bireysel yaşamı değil, çalışma hayatını ve sağlık ortamlarını da doğrudan etkilediği görülüyor.
Yapay Zekâ ile EKG’den Karaciğer Hastalığı Daha Erken Yakalanabilir mi?
Haber Tarihi: 17 Aralık 2025
Mayo Clinic araştırmacıları, rutin olarak çekilen EKG’lerin yapay zekâ ile analiz edilmesiyle ileri evre karaciğer hastalıklarının daha erken tespit edilebileceğini gösteren bir model geliştirdi.
Araştırmada 11 binden fazla hastanın EKG verisi kullanıldı. Model, belirti vermeyen bireylerde bile karaciğer hastalığıyla ilişkili elektriksel örüntüleri saptayabildi. Elde edilen bulgular daha sonra görüntüleme ve kan testleriyle doğrulandı.
Bu çalışmanın dikkat çekici yönü, yeni ve pahalı bir test gerektirmemesi. Halihazırda yaygın kullanılan, ucuz ve non-invaziv bir yöntemin daha akıllı yorumlanması ile erken tanıya katkı sağlanıyor.
Mayo Clinic’ten 2025’in Tıpta Öne Çıkan 10 Araştırma Atılımı
Haber Tarihi: Aralık 2025
Mayo Clinic, 2025 yılı boyunca tıpta ilerlemeyi şekillendiren 10 önemli araştırma başlığını bir araya getirdi. Listede felç sonrası hareketin geri kazanılmasına yönelik sinir sistemini hedefleyen çalışmalar, yaşlanma biyolojisini anlamaya yönelik yaklaşımlar, kanserde hedefli tedaviler ve organ-on-a-chip gibi yeni hastalık modelleme teknolojileri yer alıyor.
Bu derleme, bilimin hangi alanlara yoğunlaştığını gösteren güçlü bir çerçeve sunuyor. Ancak her başlık için ortak bir soru öne çıkıyor: Bu bulgular, klinik pratiğe ne zaman ve nasıl yansıyacak?
🏛️ SAĞLIK POLİTİKASI / GELECEK
Harvard’dan Biyomedikal İçin Net Bir Uyarı
Haber Tarihi: 16 Aralık 2025
Harvard Üniversitesi’nde verilen ve Harvard Magazine’de yayımlanan değerlendirme, biyomedikalin bugün geldiği noktayı ele alıyor. Genomik, yapay zekâ ve biyoteknolojide büyük ilerlemeler yaşanmasına rağmen, bu gelişmelerin sağlık sistemlerine aynı hızda yansımadığına dikkat çekiliyor.
Konuşmada; bilimsel keşiflere duyulan güven, teşvik sistemlerinin doğru sonuçları ödüllendirmemesi ve laboratuvardan hastaya geçişte yaşanan tıkanıklıklar öne çıkıyor.
Bilim çok hızlı ilerliyor, ancak sistemler bu hıza ayak uydurmakta zorlanıyor.
Bu hafta sağlık gündemi bize şunu gösterdi:
Bilgi güçlü, araçlar gelişmiş.
Asıl mesele, bunları doğru sistemle buluşturabilmek.
Sağlıcakla kalın.